Nadciśnienie płucne (ang. Pulmonary Hypertension, PH) jest przewlekłą, postępującą chorobą charakteryzującą się podwyższonym ciśnieniem krwi w tętnicach płucnych. Ze względu na różnorodność przyczyn oraz złożoność patofizjologiczną, objawy PH mogą być subtelne i niespecyficzne, zwłaszcza w początkowych stadiach choroby. W miarę postępu choroby, nasilenie objawów wzrasta, co prowadzi do poważnych powikłań, w tym niewydolności prawej komory serca.

Jednym z najbardziej powszechnych objawów nadciśnienia płucnego jest dusznica wysiłkowa, która pojawia się stopniowo i nasila się wraz z postępem choroby. W początkowych stadiach pacjenci mogą odczuwać duszność jedynie podczas intensywnego wysiłku fizycznego, natomiast w zaawansowanych przypadkach pojawia się ona nawet w spoczynku. Duszność ta wynika z obciążenia prawej komory serca, która jest zmuszona do pracy pod zwiększonym ciśnieniem, co prowadzi do niewystarczającego utlenowania organizmu. W przypadku nadciśnienia płucnego, duszność może być wynikiem zarówno zmniejszonego przepływu krwi przez krążenie płucne, jak i niedotlenienia spowodowanego niewydolnością prawej komory.

Kolejnym istotnym objawem PH jest zmęczenie. Pacjenci często zgłaszają chroniczne osłabienie, nawet po minimalnym wysiłku fizycznym. Zmęczenie to wynika z ograniczonej zdolności serca do pompowania odpowiedniej ilości krwi do płuc i reszty ciała, co prowadzi do niedotlenienia tkanek oraz obniżonego dostarczania tlenu do mięśni. W zaawansowanych przypadkach zmęczenie może być tak nasilone, że pacjenci mają trudności z wykonywaniem codziennych czynności, takich jak chodzenie czy wchodzenie po schodach.

W nadciśnieniu płucnym często pojawia się również ból w klatce piersiowej. Ból ten ma zazwyczaj charakter uciskowy lub kłujący i może przypominać ból związany z dławicą piersiową, co jest wynikiem niedokrwienia serca. Prawe serce, pracując pod dużym obciążeniem, staje się przeciążone, co prowadzi do rozwoju objawów zawałopodobnych, mimo że głównym problemem nie jest miażdżyca naczyń wieńcowych, a wzrost oporu w krążeniu płucnym.

Innym objawem często obserwowanym w nadciśnieniu płucnym jest kołatanie serca oraz tachykardia. Szybkie bicie serca jest odpowiedzią kompensacyjną organizmu na niedostateczną perfuzję krwi i próbą utrzymania odpowiedniego zaopatrzenia tlenowego. Kołatanie serca może być szczególnie zauważalne w sytuacjach stresowych lub podczas wysiłku, co jest związane z niestabilnością hemodynamiczną i nadmiernym obciążeniem prawego przedsionka oraz komory.

W miarę postępu choroby, pacjenci mogą również doświadczać zawrotów głowy oraz omdleń. Omdlenia są szczególnie niepokojącym objawem, ponieważ sugerują zaawansowaną niewydolność serca i brak możliwości dostarczenia wystarczającej ilości krwi do mózgu. Są one wynikiem niewystarczającej odpowiedzi serca na zwiększone zapotrzebowanie na krew podczas wysiłku, co prowadzi do niedotlenienia centralnego układu nerwowego.

Objawy niewydolności prawej komory serca, takie jak obrzęki obwodowe (najczęściej kostek i łydek), powiększenie wątroby oraz poszerzenie żył szyjnych, są częstymi późnymi manifestacjami nadciśnienia płucnego. Zastój krwi w krążeniu systemowym prowadzi do retencji płynów, co manifestuje się jako obrzęki, a w przypadku wątroby może prowadzić do powiększenia jej objętości oraz bólu w prawym nadbrzuszu.